Nhà kinh tế học ở Đại học Chicago nói rằng chính phủ Mỹ dùng sai công thức của ông và cộng sự để tính mức áp thuế đối ứng.

Trong bài bình luận đăng ngày 7/4, giáo sư kinh tế Brent Neiman tại Đại học Chicago của Mỹ cho rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump đã sử dụng công trình nghiên cứu của ông và cộng sự để tính thuế đối ứng với 180 đối tác thương mại trên toàn cầu.

Tuy nhiên, mức thuế mà chính phủ Mỹ áp dụng đáng lẽ phải thấp hơn khoảng 4 lần so với mức công bố, nếu họ vận dụng chính xác nghiên cứu được nhóm của ông Neiman công bố vào tháng 3/2021.

“Làm sao họ lại tính ra được những con số khổng lồ như thế?”, Neiman kể lại phản ứng đầu tiên của ông vào ngày 2/4, khi Tổng thống Trump công bố mức thuế nhập khẩu đối ứng 10-50%.

Brent Neiman, giáo sư kinh tế tại Đại học Chicago ở Mỹ. Ảnh: BreitNeiman.com

“Một ngày sau, tôi nhận ra sự việc này liên quan trực tiếp đến cá nhân mình. Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) công bố phương pháp được vận dụng để tính thuế, rồi trích dẫn nghiên cứu học thuật do 4 nhà kinh tế học thực hiện, trong đó tôi là đồng tác giả, dường như để chứng minh cho những con số ấy. Vấn đề là họ đã hiểu sai. Rất sai”, Neiman cho hay.

Neiman từng làm việc trong Bộ Tài chính Mỹ dưới thời cựu tổng thống Joe Biden, nhấn mạnh ông không đồng tình với chủ trương và chính sách thương mại của chính quyền Trump.

“Ngay cả khi giả sử chủ trương này hợp lý, kết quả từ nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức thuế sau khi tính toán đáng lẽ nên thấp hơn rất nhiều, có thể chỉ bằng một phần tư so với mức công bố”, ông khẳng định.

Theo công thức được USTR đưa ra, chính quyền Mỹ dựa trên nhiều yếu tố để tính thuế đối ứng, từ kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu, mức độ biến động về nhu cầu, biến động giá, đến các yếu tố khác khiến hàng hóa Mỹ bất lợi, như quy định về chính sách, môi trường, khác biệt về thuế tiêu thụ và hoạt động thao túng tiền tệ.

Trong công thức này, x là kim ngạch xuất khẩu; m là kim ngạch nhập khẩu; ε là mức độ biến động về nhập khẩu nếu giá sản phẩm thay đổi; φ là mức độ ảnh hưởng lên giá của thuế nhập khẩu. Số liệu về nhập khẩu và xuất khẩu lấy từ Cục thống kê Mỹ năm 2024.

Neiman cho rằng đội ngũ cố vấn của Tổng thống Trump đã tự áp đặt giá trị 0,25 (25%) cho φ, nhưng không rõ cơ sở lựa chọn là gì.